Minifestiwal literacki „Minimalizm”

PORA PROZY 2
Zapraszają Instytut Książki i Korporacja Ha!art



Minimalizm – termin opisujący trendy w kilku dziedzinach sztuki, zwłaszcza w sztukach plastycznych, designie i muzyce, także filmie i literaturze.
Twórcy tego nurtu tworzą prace odarte z nadmiaru, przepychu estetycznego. Podstawową formą dla nich staje się dzieło ograniczone do podstawowych elementów konstrukcyjnych czy składników kompozycji artystycznych w swej prostocie, ekonomicznym sztafażu środków.
Praca minimalistyczna zwykle zawiera elementy powtórzenia z widocznej powszechnie rzeczywistości, przestrzeni geograficznej i mentalnej, przy czym nie są one mocno przetwarzane w celach estetyzacji, nadania znaczeń przenośnych bądź uniwersalnych.


Literacki minimalizm charakteryzuje się ekonomią słów i figur stylistycznych, powierzchownością przekazu, który wskazuje tylko niezbędne do rozumienia sytuacji przedstawianej konteksty zamiast konkretnych oznaczeń i interpretacji świata. Autorzy minimaliści operują za to „prozaicznymi” insynuacjami i ironicznymi podtekstami, które pozwalają budować epiczną całość. Starają się używać przy tym jak najmniej opisów. Postaci w minimalistycznych powieściach są nieprzewidywalne w swych działaniach, ale starają się reprezentować bądź kreować przeciętnego człowieka. Bohaterami nie są zatem sławni detektywi, zbawcy świata, bogacze ani intelektualiści. Scenę wydarzeń zapełniają chłopaki i dziewczyny „z sąsiedztwa”. Wypada zaznaczyć, że proza minimalistów to najczęściej krótkie, niewielkie fabuły, które prezentują niewielki wycinek rzeczywistości („kawałki z życia” wzięte).

Wspomniany nurt zaczął być widoczny w literaturze w latach 40. (James M. Cain, Jim Thompson), a wyrósł w latach 60. i 70. jako odpowiedź na metafikcję. Najbardziej znani pisarze minimaliści to: Raymond Carver, Chuck Palahniuk, Bret Easton Ellis, Ernest Hemingway, Amy Hempel, Bobbie Ann Mason, Tobias Wolff, Grace Paley, Sandra Cisneros, Mary Robison, Frederick Barthelme i Alicia Erian.

Klasycznym tekstem teoretycznym o minimalizmie jest esej Johna Bartha A Few Words About Minimalism („New York Times Book Review”, 1986). W Polsce termin ten zaproponował Igor Stokfiszewski w szkicu Fikcje („Ha!art” 2005, nr 22) jako pomocny do opisu najnowszej literatury polskiej, różnej od metafikcji lat 90. i zaangażowanej prozy początku XXI wieku.
Wydaje się, że trend ten widoczny jest w książkach Marty Dzido, Joanny Wilengowskiej, Jakuba Żulczyka, Juliusza Strachoty, Mikołaja Łozińskiego, Maćka Millera, Piotra Czerskiego, Agnieszki Drotkiewicz oraz realizacjach poetyckich Piotra Czerniawskiego, Jasia Kapeli, Bartosza Muszyńskiego, Filipa Zawady.


W dniach 12–15 października 2006 (Warszawa, Kraków, Bytom, Wrocław) odbędzie się festiwal literacki „Minimalizm” organizowany przez Korporację Ha!art, którego celem jest przedyskutowanie podstawowych problemów związanych z tym trendem w najnowszej literaturze polskiej. W ramach imprezy zorganizowane zostaną miniwykłady amerykanistów, minidyskusje krytyczne i miniprezentacje wybranych autorów minimalistów.


PROGRAM MINIFESTIWALU „MINIMALIZM”

11 października (środa), Lublin, godz. 17.00

Miejska Biblioteka Publiczna, Filia nr 21, Rynek 11

Miniwykład: Michał Tabaczyński
Minidyskusja: Tomasz Charnas, Piotr Marecki, Łukasz Andrzejewski
Miniprezentacje: Piotr Czerniawski, Marta Dzido, Ewa Schilling, Jakub Żulczyk


12 października (czwartek), Warszawa, godz. 18.00

klub "Krytyki Politycznej", Chmielna 26

Miniwykład: Konrad Walewski
Minidyskusja: Michał Tabaczyński, Igor Stokfiszewski, Paweł Dunin-Wąsowicz, Łukasz Andrzejewski, Michał Zygmunt
Miniprezentacje: Piotr Czerniawski, Marta Dzido, Ewa Schilling, Juliusz Strachota, Joanna Wilengowska, Jakub Żulczyk


13 października (piątek), Kraków, godz. 18.00

Lokator, ul. Krakowska 27

Miniwykład: Michał Tabaczyński
Minidyskusja: Tomasz Charnas, Grzegorz Jankowicz, Kuba Mikurda, Łukasz Andrzejewski
Miniprezentacje: Piotr Czerniawski, Marta Dzido, Ewa Schilling, Joanna Wilengowska, Jakub Żulczyk


14 października (sobota), Bytom, godz. 17.00

galeria Kronika, Rynek 26

Miniwykład: Krzysztof Kowalczyk-Twarowski
Minidyskusja: Dariusz Nowacki, Adrian Chorębała, Anna Kałuża, Marta Cuber, Wojciech Rusinek, Agnieszka Nęcka
Minirezentacje: Piotr Czerniawski, Marta Dzido, Ewa Schilling, Joanna Wilengowska, Jakub Żulczyk


15 października (niedziela), Wrocław, godz. 17.00

Mediateka, Plac Teatralny 5

Miniwykład: Łukasz Andrzejewski i Michał Zygmunt
Minidyskusja: Marta Mizuro, Urszula Glensk,
Miniprezentacje: Piotr Czerniawski, Marta Dzido, Ewa Schilling, Joanna Wilengowska, Jakub Żulczyk