|
Mała Ikar i Helen Oyeyemi – dziewczynka dorosła?
|
Helen Oyeyemi, autorka Małej Ikar, w Polsce
17–22 maja 2007
Oficjalna premiera tłumaczenia Małej Ikar, debiutanckiej powieści Helen Oyeyemi, odbyła się 19 kwietnia. Teraz, miesiąc po ukazaniu się książki, brytyjska autorka nigeryjskiego pochodzenia przyjechała do Polski spotkać się z tutejszymi czytelnikami.
Wizyta 23-letniej pisarki odbywa sie w ramach programu Places & Faces – New British Writing. Dzięki niemu zaprezentowo już polskim czytelnikom wielu uznanych autorów (Sarah Waters, Irvine Welsh), ale też objawienia nowej literatury z Wysp jak Tash Aw (Faktoria jedwabiu) czy Gautam Malkani (Londonistan). Oyeyemi przyjęła zaproszenie organizatora cyklicznych spotkań, British Council, i wydawnictwa W.A.B. Prezentacja Małej Ikar i rozmowy krytyków z prozaiczką odbywają się w Lublinie, Warszawie, Toruniu i Łodzi.
O KSIĄŻCE: Uskrzydla i niszczy
Helen Oyeyemi napisała swoją powieść, mając zaledwie 18 lat. The Icarus Girl zaistniała, gdy autorka była w ostatniej klasie szkoły średniej. Książka szybko znalazła wydawcę, a wkrótce prawa do przekładów nabyły oficyny z 17 krajów. Polscy redaktorzy uznali ją przede wszystkim za „mroczną powieść o trudnej przyjaźni, bliźniaczych duszach, opętaniu i demonach“.
Co zaś skłaniało zachodnich czytelników do sięgania po Małą Ikar, a recenzentów do nazwania jej dobrze wróżącym debiutem? Oyeyemi umiejętnie połączyła elementy afrykańskiego folkloru, angielskiej obyczajowości z zasadami funkcjonowania pomiędzy wielce różnymi – jak się okazuje – kulturami. „Uskrzydliła“ młoda pisarka swoją opowieść domniemaniami o duchach i granicach (poznawalności?) introwersji.
Zwraca uwagę prosty, chwilami ograniczony leksykalnie i stylistycznie lub wręcz zinfantylizowany styl narracji. Zostaje on zderzony z ostrymi, wyrazistymi kreacjami i jednostkowością wypowiadania się napotkanych postaci. W powieści można zaobserwować: niepokojącą magię osób i zdarzeń, sploty brutalnej dorosłości i zagrożonej (naruszeniem lub utraceniem) niewinności, nieokiełznany świat dziecięcej fantazji i lęków wychowującej się w samotności, odosobnieniu małej kobietki. Autorka porusza też kwestie tożsamościowe ludzi o trudnych do zrozumienia więzach krwi i pochodzeniu.
Fabuła Oyeyemi ukazuje dziwne losy 8-letniej Jessamy Harrison, córki Nigeryjki i Anglika. Dziewczynka mieszka na przedmieściach Kent, ale towarzyszą jej wyklęcie i świadomość osobności. Jedynaczce brakuje przyjaciół, gdyż jest nad wyraz dojrzała i woli się odciąć: tak od rówieśników, jak dorosłych. Czuje się najlepiej, czytając i pisząc. Bawi się sama, na przykład siedząc w szafie... Bohaterka często dostaje napadów złości, krzyczy, izolując się od wszystkiego. Z niezrozumiałych powodów nie ma bliskiego kontaktu z rodzicami ani z pozostałym otoczeniem, które ją przestrasza.
Zmartwieni rodzice wywożą córkę z Anglii do Nigerii – ojczyzny matki. Tam, w niejakiej Kwaterze Chłopców, dziewczynka spotyka tajemniczą Titiolę. Wydaje się, że rówieśnica wie o Jess wszystko, rozumie jej osobliwe stany, ale pozostaje niewidoczna dla innych. Obecność „siostrzanej duszy” dostrzega tylko mała Harrison. Dziewczynki rozmawiają ze sobą, bawią się. Jessamy pieszczotliwie nazywa towarzyszkę TillyTilly.
Historia zatytułowana Mała Ikar nie zmienia się jednak w przewidywalną sielankę czy nostalgiczną opowieść o utraconej niewinności. Harrisonowie prędko zabierają córkę z powrotem do domu. Wraz z nią w Londynie pojawia się Tilly, wprowadzając zamęt w życie rodziny. Okazuje się, że widzialna tylko dla Jess towarzyszka może być duchem jej „złej siostry”, zmarłej w wieku niemowlęcym bliźniaczki...
Dzięki Małej Ikar Oyeyemi w 2005 roku została nominowana do British Book Awards, a w 2006 do Commonwealth Writer’s Prize. Obecnie studiuje nauki polityczne w Cambridge. W 2007 roku ukaże się jej kolejna powieść, The Opposite House. Polakom zostaje na razie możliwość spotkania Helen Oyeyemi i poznania jej debiutu.
Plan wizyty Helen Oyeyemi w Polsce
LUBLIN
17 maja, godz. 17.30
Biblioteka Brytyjska UMCS
ul. Zuchów 2
Spotkanie autorskie prowadzi Paweł Frelik
WARSZAWA
18 maja, godz. 17.30
Kilimanjaro
ul. Bednarska 30
Spotkanie autorskie prowadzi Justyna Sobolewska
TORUŃ
21 maja, godz. 17.30
Biblioteka Brytyjska UMK
ul. Moniuszki 16/20
Spotkanie autorskie prowadzi Katarzyna Więckowska
ŁÓDŹ
22 maja, godz. 17.30
Biblioteka Brytyjska UŁ
Plac Wolności 1
Spotkanie autorskie prowadzi Jerzy Jarniewicz
Helen Oyeyemi, Mała Ikar, przekł. Jolanta Kozak, W.A.B., Warszawa 2007 (Z Miotłą)
|
|
| |
