Od prozy Północy do literatury z Północy
[DO historii LITERATURY]
|
Reminiscencja
Określenie proza Północy zostało użyte po raz pierwszy przez Roberta Ostaszewskiego wobec twórczości Daniela Odiji, Mariusza Sieniewicza, Tomasza Białkowskiego, Joanny Wilengowskiej i Miłki Malzahn. Autor terminu uznał, że twórczość autorów z Warmii i Mazur jest „zorientowana na rzeczywistość”, próbuje „fotografować” ją przy użyciu „rozmaitych filtrów”, strategii pisania i poetyki (realizm, naturalizm, ekspresjonizm), a czasami nawet „zaangażowania”. Stara się przy tym przekroczyć roszczenia i granice „ja” na rzecz zbiorowych bolączek i obaw. Ostaszewski dostrzegł w prozie wymienionych autorów opis kolejnych sfer rzeczywistości, którą młodzi „oceniają, wystawiają jej rachunek, mówią wyraźnie [...], co ich w naszym wspaniałym świecie wkurza i odrzuca”. Pokusa „utekstowionych światów” w literaturze schodzi zatem na boczny tor. Nadrzędną kategorią staje się reprezentacja gett, marginesów życia społecznego. |
|
|
Proza zaangażowana (5 tysięcy znaków dla pensjonarzy)
[DO historii LITERATURY]
|
Nieliterackie wyrazy zaangażowania
Mianem prozy zaangażowanej określa się teksty programowo wyrażające indywidualne stanowisko wobec zjawisk społeczno-politycznych, pisarstwo wyczulone na problematykę ideologiczną i moralną współczesności. Ta forma wyrażania się ma swoje korzenie we francuskim personalizmie (Emmanuel Mounier) i egzystencjalizmie (Jean-Paul Sartre). W myśl koncepcji literatury zaangażowanej pisarz – jako intelektualista – winien czuć się odpowiedzialnym za losy świata, a nawet wpływać na nie swoją twórczością. Ona bowiem może być nośnikiem informacji i wpływać na postawy społeczne. Co ważne, pisarz zaangażowany wskazuje zmiany. Bo jego zadania nie stanowi pokazanie świata, „jakim jest”, lecz jaki, jego zdaniem, powinien być. Nie pokazuje zatem świata, tylko jego obraz – wartościujący. To jego zasadnicza aktywność. |
|
|
Mini vs maxi (albo: maksymalista kontra minimalizm)
[DO historii LITERATURY]
|
Literary minimalism po polsku
Termin minimalizm nie jest polskim wymysłem. Użyto go najpierw w amerykańskim literaturoznawstwie, w latach 80. XX wieku. Miał on się stać pomocny do opisu dzieł z kręgu Nowego Realizmu.
Nazwa New Realism określa w historii literatury Stanów Zjednoczonych literaturę zaangażowaną w kwestie społeczne i moralne, taką, która byłaby zrozumiała dla większości czytelników. Doszli w niej do głosu autorzy ograniczający się do tworzenia dokumentacji rzeczywistości. Ta tendencja przede wszystkim łączyłaby znany z Ameryki literary minimalism z polskim – nieustalonym jeszcze, ale będącym następstwem literatury zaangażowanej XXI wieku – wzorcem, jaki ma zostać wypracowany na oczach czytelników najnowszej i młodej literatury polskiej.
(Informowano i dyskutowano o tym podczas minifestiwalu literackiego „Minimalizm” 2006, który zainicjował przejęcie terminu do polskiej krytyki jako kategorii pomocnej do opisu literatury najnowszej). |
|
|
Constans myśli
[Książki - glosy, myśli]
|
Marcin Wieczorek, Z ostatniej chwili, Warszawa 1992
Marcin Wieczorek, Otwarcie, Kraków 2002
Marcin Wieczorek (1971) godzi zajęcia poety, socjologa kultury i literaturoznawcy. Wykłada na Uniwersytecie Warszawskim i w Akademii Humanistycznej w Pułtusku. Wydał dwa tomy poetyckie: Z ostatniej chwili (Warszawa 1992) i Otwarcie (Kraków 2002) oraz monografię pisma Roberta Tekieli – „bruLion”. Instrukcja obsługi (Kraków 2005). [...]
W Otwarciu szczególnie mocno widać praktykę wyrywania się z „dusznej przestrzeni” wiersza, podważającą moc słowa, które to nadużywane, traci znaczenie, ale niewypowiedziane – nie może go zyskać („kocham cię” – „nic”). By uniknąć jedności retorycznej, poeta zaproponował utwory, będące jedynie fragmentami wizji, materiałem czekającym na dalsze odkrywanie, szukanie prześwitów w formule zwanej poezją. Użył do tego różnych stylów i modeli wiersza: od lingwizmu do prozy poetyckiej. |
|
|
Co dalej jest?
[Książki - glosy, myśli]
|
Michał Palmowski, Przygody Hiszpana Dete, Kraków 2002
Michał Palmowski, Drugie stworzenie świata, Kraków 2003
Trudno nazwać Michała Palmowskiego (1975) tylko autorem prozy. Krakowianin jest doktorem filologii angielskiej, tłumaczem i wykładowcą akademickim. Do tej pory wydał mikropowieść peregrynacyjną Przygody Hiszpana Dete (Kraków 2002) i zbiór opowiadań Drugie stworzenie świata (Kraków 2003).
[...]
Groteskowość, cynizm i tendencje surrealistyczne mocno dały o sobie znać w tomie opowiadań z 2003 roku. Te zabawne i przerażające jednocześnie wycinki z „podrób rzeczywistości” (od bajek po fakty z życia pracownika banku) ukazały rozległość pomysłów młodego autora oraz luźne operowanie różnymi stylistykami. |
|
|
<< Poprzednie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 Następne >>
|
