|
Uciec, ale dokąd?
|
Kōbō Abe, Kobieta z wydm, tłum. Mikołaj Melanowicz, Znak, Kraków 2007
Sławę na Zachodzie zdobył Kōbō Abe zwłaszcza powieścią Kobieta z wydm (1962), za którą został wyróżniony Nagrodą Yomiuri. Powieść została przetłumaczona na wiele języków i sfilmowana przez Hiroshiego Teshigaharę w 1964, dostała zresztą specjalną nagrodę na festiwalu w Cannes. Autorem scenariusza adaptacji był sam Kōbō Abe, który współpracował ze swym rodakiem także przy kilku innych filmach. Był wydawany także w krajach komunistycznych, ze względu na ideowe związki z komunizmem.
Pierwsze wydanie Kobieta z wydm w języku polskim ukazało się w 1968. W „Literaturze na Świecie” nr 8 z 1984 roku zamieszczono cykl tłumaczeń i szkiców o autorze. Wiele powieści, opowiadań, dramatów i esejów Abego spolszczył i skomentował Mikołaj Melanowicz, autor m.in. Japońskich narracji.
O książce
Nauczyciel, z zawodu entomolog, wyrusza na wyprawę badawczą, z której już nigdy nie wróci. Na wydmach przydarza mu się coś, czego nie można racjonalnie wytłumaczyć. Uwięziony w pułapce bez wyjścia, z tajemniczą kobietą u boku, dzień po dniu będzie walczył o życie z niszczycielską potęgą piasku. Bezsensowny wysiłek, prowokujące zachowanie kobiety i skomplikowane relacje między dwójką więźniów bardziej przypominają senne majaki niż rzeczywistość. Czy można jeszcze wrócić do normalnego świata?
Powieść Kōba Abego to pasjonujące studium psychologiczne człowieka uwięzionego wśród piaszczystych wydm, przy czym fabuła jest tu tylko pretekstem do ukazania skomplikowanych przemian bohatera i krytyki egzystencjalizmu jako nurtu literacko-filozoficznego.
O AUTORZE
Kōbō Abe (1924–1993), właśc. Kimifusa Abe – współczesny pisarz i dramaturg japoński. Urodził się w Kita, okręgu Tokio. Dorastał w Mukdenie (obecnie Shen-yang) w Mandżurii, gdzie jego ojciec pracował jako lekarz nauczający w szkole medycznej. W 1941 wrócił do Japonii, a w 1943 rozpoczął studia medyczne w Tokijskim Uniwersytecie Cesarskim (obecnie Uniwersytet Tokijski). W czasie ostatnich dwóch lat pobytu na uniwersytecie w Tokio obudziły się jego zainteresowania literaturą. Pod wpływem awangardowych pisarzy japońskich, a także poezji Rilkego, zaczął sam pisać. Dyplom zdobył w 1948, jednak nigdy nie podjął praktyki lekarskiej, poświęcając się wyłącznie karierze literackiej. W 1947 poślubił graficzkę Yamada Machiko (pseudonim Abe Machi), z którą miał córkę. W 1947 był współzałożycielem skupiającej pisarzy i dziennikarzy grupy Seiki (Stulecie). W latach 1951-62 był członkiem Japońskiej Partii Komunistycznej. Lata 50. to okres jego radykalizmu politycznego, który powstał na tle rozczarowania porządkiem społecznym powojennej Japonii i niechęci do starszego pokolenia pisarzy, preferującego styl realistyczny. Został wyrzucony z partii komunistycznej za sprzeciw wobec metod działania kierownictwa partii, które uznawał za niedemokratyczne. W latach 1955-61 był członkiem Japońskiej Akademii Literatury. W latach 1973-79 prowadził własną grupę teatralną, Abe Kōbō Studio. Zmarł na zawał serca.
Czołowy reprezentant japońskiego modernizmu powojennego. W swoich utworach nawiązywał do twórczości Franza Kafki, w późniejszych powieściach można odnaleźć wpływy francuskiej nowej powieści. Jego twórczość porównuje się także z teatrem absurdu i iberoamerykańskim realizmem magicznym. Bohaterowie Kōba Abego pozostają zagubieni we współczesnym świecie, nie potrafią się po nim poruszać, są bezbronni wobec otaczającej ich rzeczywistości - osaczają ich własne lęki i wątpliwości.
Trudna proza japońskiego Kafki jest niezwykle oryginalna. Pełna alegorii, aluzji, przybiera czasem formę rozprawy naukowej, by już po chwili przekształcić się w poetycki, graniczący niemal z fantazją opis. Wszystko to stwarza niepowtarzalny nastrój, tak charakterystyczny dla japońskiej literatury i sztuki.
|
|
| |
