Homer Karaibów
[Książki - glosy, myśli]
|
Derek Walcott, Mapa Nowego Świata. Wiersze wybrane, tłum. S. Barańczak i in., wybór i red. M. Heydel, wstęp J. Brodski, Znak, Kraków 2008
„[...] zamiast zadeklarować swoją rasową przynależność, co niewątpliwie znalazłoby poklask tak u jego wrogów, jak i popleczników, Walcott utożsamia się z «bezcielesną samogłoską» języka, który stanowi część wspólną obu stron równania. Mądrość tej decyzji ponownie należy przypisać nie jemu samemu, lecz mądrości jego języka – albo jeszcze lepiej, mądrości litery tegoż języka: czarnej na białym. Poeta jest tylko piórem świadomym swego ruchu po papierze, a z tej samoświadomości rodzi się obrazowa elokwencja jego wersów [...]”. Tak wprowadza do lektury poezji Dereka Walcotta (1930) jego kolega po fachu i przyjaciel – Josif Brodski. Pierwszy w Polsce wybór wierszy Jamajczyka, laureata literackiej Nagrody Nobla z 1992 roku (za „dzieło poetyckie wielkiej jasności, wyrastające z historycznej wizji i stanowiące owoc otwarcia na wielokulturowość”), opublikowało krakowskie wydawnictwo Znak. Ten wciąż mało znany u nas autor, a jeden z największych żyjących poetów, dramaturg i eseista, ma w swoim dorobku ponad 20 tomów wierszy i poematów epickich. |
|
|
Po śladach
[Książki - glosy, myśli]
|
Jacek Gutorow, Urwany ślad. O wierszach Wirpszy, Karpowicza, Różewicza i Sosnowskiego, Biuro Literackie, Wrocław 2007 (Szkice)
Zebrane w tomie powtórzenia i modyfikacje recenzji, szkiców i esejów Jacka Gutorowa prędko zostały uznane za czołową pozycję z serii Szkice i jeden z najważniejszych zbiorów krytycznoliterackich ostatnich lat. Kto wie, może i ważniejszy dla historii literatury współczesnej niż cenne, rozporządzające „kanonem” (re)interpretacje opolanina z Niepodległości głosu.
Na pierwszy rzut oka Urwany ślad jawi się jako zbiór uczonych uwag o wierszach, bloków re- lub dekonstrukcji, analiz i nowatorskich odczytań poezji Witolda Wirpszy, Tymoteusza Karpowicza, Tadeusza Różewicza oraz Andrzeja Sosnowskiego. Później okaże się, że Gutorow występuje w roli tropiciela najciekawszych projektów literackich drugiej połowy XX wieku, słuchacza zmiennych rejestrów ogarniętego mrokiem niezrozumienia języka poetyckiego, fascynata nienaz(y)wa(l)nych zdarzeń w mowie. Jeśli podmiotowość jako rodzaj egzystencji ma być obiektem badań – to zamknięta i żyjąca swoim tokiem w wierszu, zdaje się sugerować autor. |
|
|
Gdzie jest memo?
[Książki - glosy, myśli]
|
Jarosław Lipszyc [autor/redaktor], Mnemotechniki, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2007 (Seria Literacka)
„Nie jestem autorem tej książki. Nie napisałem ani jednego ze słów, które w niej przeczytacie. Ta książka ma setki autorów, a ich listę znajdziecie gdzieś pod koniec. Są na niej imiona i nazwiska, pseudonimy, numery IP. Za tymi nazwami nie zawsze skrywają się ludzie. Niektóre są oznaczeniami botów – małych, sprytnych programów komputerowych. Wszystkie te słowa pochodzą z Wikipedii" – deklaruje Jarosław Lipszyc na okładce swojego (?) nowego tomu. Poetyckiego czy tylko odzianego słowami?!
Dalej, w obecnym w Wikipedii i stosownym do okazji Wstępie członek walczącej KP pisze: „Jednocześnie jednak jest to książka głęboko osobista. Bo choć wykorzystuję w niej wyłącznie cudze teksty, teksty tworzone kolektywnie dla wolnej encyklopedii, to poprzez ich własną redakcję opowiadam pewną prywatną opowieść.
Ale czy na pewno? Może tak jak słowa nie mogą być niczyją własnością, tak i opowieści zawsze będą należeć do sfery społecznej, bo upublicznione przestają mówić tylko same sobą – czytając je na zawsze już będziemy czytać również ich interpretacje, wykorzystania, analizy i nawiązania.
Ta opowieść jest opowieścią tym bardziej otwartą, że wolna licencja na jakiej została opublikowana (znajdziecie ją gdzieś pod koniec) zaprasza nie tyle do krytyki, co do twórczego remiksu, tworzenia własnych – jednoosobowych i kolektywnych – wersji". |
|
|
Na zakręcie
[Książki - glosy, myśli]
|
Andrzej Sosnowski, „Najryzykowniej”, Biuro Literackie, Wrocław 2007 (Szkice)
Tom Andrzeja Sosnowskiego jest rodzajem prywatnego szkicownika historyka literatury i „tłumacza” (o innych w swoim od/czytaniu), ale też tradycyjnym zbiorem analiz i (re)interpretacji, artykułów i recenzji, jakie co lepsi (oby!) eseiści i krytycy wydają w ramach summy. By podtrzymać pamięć o sobie jako działaczu na polu literackim, zweryfikować (nie)wszesne sądy albo uporządkować dotychczasową spuściznę. Autor „Najryzykowniej” mówi tak:
– To jest wybór, ale niestety monstrualny: ma ponad 250 stron: zawiera dziewiętnaście tak zwanych szkiców (lubię widzieć to słowo w postaci „szkicuff”, jako najlepsze określenie gatunkowe tego, co w nim się znajduje). Najstarszy z nich napisałem w 1991 roku, dwa lata później ukazał się drukiem. I jeszcze jeden napisałem w Kanadzie, chyba na przełomie 91 i 92. [...] I oczywiście są w tej książce teksty „podyktowane potrzebą chwili”. Na przykład, trzy recenzje z przekładów Stanisława Barańczaka [...]. Jest nawet trochę akademickości, ponieważ duży szkic o Poundzie miał swoje pierwociny czysto uniwersyteckie... |
|
|
Nietożsame
[Książki - glosy, myśli]
|
Jerzy Franczak, Poszukiwanie realności. Światopogląd polskiej prozy modernistycznej, Universitas, Kraków 2007 (Modernizm w Polsce)
Punkt wyjścia rozprawy Jerzego Franczaka stanowi charakterystyka modernizmu, rozumianego jako szeroki paradygmat kulturowy. Przedmiotem analizy są wybrane utwory polskiego modernizmu „centralnego”. Ich autorzy przyjmują rolę mistrzów podejrzeń, krytyków kultury i języka.
Pałuba Karola Irzykowskiego, Pamiętnik z okresu dojrzewania Witolda Gombrowicza, Sanatorium pod Klepsydrą Brunona Schulza oraz Wykład profesora Mmaa Stefana Themersona to utwory, które tematyzują warunki własnej sensowności, problematyzują samo przedstawienie oraz inscenizują dylematy epistemologiczne. Konfrontując literacko-filozoficzne poszukiwania z analogicznymi wątkami nowoczesnej myśli, w rozprawie naświetla się ich wewnętrzną sprzeczność. Postmodernizm, będący punktem dojścia rozważań, jawi się jako ruch wielostronnej neutralizacji modernistycznych sprzeczności. |
|
|
<< Poprzednie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 Następne >>
|
