Japoński Kafka

Haruki Murakami, Kafka nad morzem, przeł. Anna Zielińska-Elliott, Muza, Warszawa 2007


Murowany kandydat do literackiej Nagrody Nobla – mówi się o Murakamim już od kilku lat. Polacy mają okazją przeczytać już większość dzieł pisarza dzięki kolejnym tłumaczeniom, edycjom (także w klubowym Świecie Książki Bartelsmanna) i dodrukom. By dopomóc promocji Kafki nad morzem Muza wypuściła kolejnego audiobooka z prozą Japończyka do słuchania. Tekst czyta MAKSYMILIAN ROGACKI.


O książce

Piętnastoletni, tajemniczy bohater - Kafka Tamura - postanowił zastąpić swoje imię pseudonimem, na cześć swojego ulubionego pisarza, którego zresztą przypomina charakterem. Jest zamknięty w sobie, małomówny, bardzo dojrzały jak na swój wiek i często prowadzi rozmowy z wymyślonym chłopcem zwanym Krukiem, który jest czymś w rodzaju jego alter ego. Poza tym Kafka bardzo lubi czytać.

Od odejścia matki chłopak mieszka z ojcem; nie czuje się jednak szczęśliwy i ucieka z domu. Udaje się na daleką i prowincjonalną wysepkę Shikoku, tam odnajduje prywatną bibliotekę, ufundowaną w domu pewnego przemysłowca - pasjonata literatury; fascynowała go ona od dawna, czytał o jej nietypowej historii, stylowych wnętrzach i wspaniałej kolekcji książek. Dyrektorem biblioteki jest tajemnicza piękna kobieta po pięćdziesiątce, nazwiskiem Saeki.

Po kilku dniach pobytu na wyspie Kafka budzi się w nocy w jakimś przyświątynnym parku zlany krwią; nie wie, jak się tam znalazł; jest przerażony.


W Kafce nad morzem nowym elementem jest nastoletni - zamiast dojrzałego - narrator. Natomiast poszukiwanie tożsamości i zdehumanizowane życie miejskie współczesnej Japonii skontrastowane z prowincją i naturą to motywy znane wszystkim miłośnikom japońskiego autora. Świat fantastyczny graniczy tu bezpośrednio z rzeczywistym i czasami oba zlewają się ze sobą. Fascynują szczegółowe opisy spożywanych potraw i napojów oraz muzyki; rozważania natury filozoficznej, historycznej i literackiej obok informacji nieomal encyklopedycznych o literaturze japońskiej czy utworach Beethovena.


30 października 2007 japoński pisarz otrzymał w Pradze prestiżową nagrodę Franza Kafki. Nagrodę Kafki Murakamiemu przyznało już w marcu międzynarodowe jury, z czołowym niemieckim krytykiem literackim, Marcelem Reichem-Ranickim i brytyjskim wydawcą Johnem Calderem na czele. To już szósta edycja konkursu, organizowanego co rok przez Stowarzyszenie im. Franza Kafki. Murakami otrzymał wykonaną przez czeskiego artystę Jaroslava Ronę małą statuetkę Kafki oraz nagrodę pieniężną w wysokości 10 000 dolarów.

Jak określili fundatorzy - Stowarzyszenie im. Franza Kafki, nagroda jest przyznawana autorom, których prace wykazują się wyjątkowymi walorami artystycznymi i przemawiają do wszystkich czytelników, bez względu na pochodzenie, narodowość czy kulturę, tak jak dorobek literacki Franza Kafki.