Czwartkowe rozbieranie do rosołu: HOMOLITERATURA

Festiwal „Kultura dla tolerancji” w Krakowie: 24–27 kwietnia 2008


Zapraszamy na spotkanie pt. Homoliteratura, które odbędzie się w ramach festiwalowego cyklu Queer Café.


Część I
24 kwietnia 2008 (czwartek)
godz. 18.30

Dyskusja o polskiej i obcej literaturze gejowsko-lesbijskiej

GOŚCIE: Tomasz Charnas (Ha!art) i Michał Zygmunt („DIK Fagazine”)
MIEJSCE: kawiarnia Spokój, ul. Bracka 3–5 (w podwórzu, I piętro)


Część II
24 kwietnia 2008 (czwartek)
godz. 20.30

Rozmowa o naczelnych tematach i składnikach narracji gej/les, „obowiązkowych” motywach LGBT w literaturze i w filmie, a także o form(uł)ach tekstowego homoerotyzmu.
Pokaz fragmentów filmu „Nie mów nikomu”* – ekranizacji powieści Jaimego Bayly’ego (reż. Francisco J. Lombardi)

PROWADZENIE: Tomasz Charnas (Ha!art)
GOŚCIE: Michał Zygmunt („DIK Fagazine”), Majka Sokal (eFKa)
MIEJSCE: klub Pauza, ul. Floriańska 18/5 (II piętro)


Wydawnictwo Korporacja Ha!art współdziała z fundacją Kultura dla Tolerancji, wzbogacając literacką odsłonę tegorocznego festiwalu. Impreza odbywa się pod hasłem Seksualność. Radykalizm. Rewolucja. Osoby związane z krakowską oficyną: Tomasz Charnas (redaktor i krytyk) oraz Michał Zygmunt (autor powieści New Romantic**, redaktor pisma „DIK Fagazine”), szykują wraz z przedstawicielami organizacji LGBT 2-częściowy panel o książkach i autorach nurtu gej/les.


Uważa się powszechnie, że literaturę gejowską i lesbijską tworzą pisarze homoseksualni. To kryterium jednak nie wystarcza; wprowadza się więc także dodatkowe kryterium – tematyczne. Homoliteratura za swój temat (główny czy poboczny, jawny bądź ukryty) miałaby obierać problemy tożsamości płciowej (gender identity), świadomości i samo/identyfikacji, homoerotycznego pożądania i wszystkie problemy z tym związane: od poczucia inności i wykluczenia po opisy gejowskiej lub lesbijskiej seksualności. Drugie spojrzenie pozwala uwzględnić w nurcie twórczość nie tylko homoseksualistów, ale i osób heteroseksualnych. Niekiedy tworzy się definicje, które za podstawę mają kryterium estetyczne. Wówczas za literaturę homoerotyczną uznaje się twórczość artystyczną wykorzystującą np. estetykę kampu. Trzeba jednak zaznaczyć, że wykorzystuje się tę kategorię tylko w połączeniu z kryterium biograficznym, czyli: literatura homoerotyczna to literatura tworzona przez gejów i lesbijki oraz wykorzystująca estetykę kampową.

[na podstawie hasła literatura gej/les Michała Tabaczyńskiego ze słownika Tekstylia bis]


Spotkanie pt. Homoliteratura znajdzie się wśród imprez otwierających 24 kwietnia festiwal „Kultura dla tolerancji” 2008. Tomasz Charnas wystąpi w roli prowadzącego, a jego rozmówcami będą: pisarz Michał Zygmunt, socjolożka Majka Sokal (Fundacja Kobieca eFKa) i inni goście związani ze środowiskiem mniejszości seksualnych. Będzie wielokulturowo (zaprezentowane zostaną, obok twórców literatury z Europy i z obu Ameryk, fragmenty ekranizacji powieści Nie mów nikomu, debiutu peruwiańskiego pisarza Jaimego Bayly’ego, jego książkę Noc jest dziewicą polscy czytelnicy przyjęli w 2007 roku z dużym entuzjazmem), radykalnie (sex, polityka, religia, socjologia lektury), a czasem zabawnie. Wszystko po to, by przybliżyć gościom sylwetki najciekawszych twórców i najgłośniejsze tytuły. Snute przez zaproszone osoby narracje będą pełne anegdot, pikantnych a ukrywanych historii, smaczków dla wielbicieli filmów o tematyce LGBT (szczególnie adaptacji).

Paneliści ujawnią zwykle przemilczane sprawy homoliterackie (z życia i twórczości „innych”), opowiedzą o przełomowych momentach kształtowania się nurtu gej/les oraz rynku wydawniczego dla osób homoseksualnych w Polsce.
Dyskutanci wyjdą naprzeciw oczekiwaniom publiczności, łącząc teoretyczno-, historyczno- i krytycznoliterackie rozpoznania dotyczące dyskursów płci z przystępnym omawianiem wybranych tekstów, głównie z lat 2001–2008. Zawodowi czytelnicy oraz zaangażowani w sprawy promocji kultury społeczności lesbijek, gejów, biseksualistów/biseksualistek, osób transgenderycznych i transseksualnych skupią się na omawianiu zjawisk, a także wybranych wątków pobocznych. Opowiedzą o rodzimych i obcych wzorcach homoliteratury, krytyce jej towarzyszącej, strategiach czytania (gender, queer i gay studies, feminizm i maskulinizm, badania kulturowe), zastanowią się nad problemami z dostrzeganiem poezji i prozy gej/les w świadomości publicznej oraz efektami recepcji w mediach. Zaprezentowany obraz udowodni, że mówienie o literaturze bez uwzględnienia jej (homo)seksualnego charakteru mija się z celem.


AKTUALNOŚCI: http://www.tolerancja.org.pl/

PROGRAM: http://www.tolerancja.org.pl/festiwal_2008/program2008.pdf


* Nie mów nikomu – film wyreżyserowany przez Francisca J. Lombardiego, klasyka i ikonę współczesnego kina peruwiańskiego, powstał na podstawie autobiograficznej powieści „No se lo digas a nadie” autorstwa Jaimego Bayly'ego. Ów kontrowersyjny pisarz był przez wiele lat gwiazdą latynoamerykańskiej telewizji, a wydając w 1994 roku swój książkowy debiut wywołał skandal. W zdominowanym przez kulturę machismo Peru otwarte przyznanie się do homoseksualizmu było prawdziwym wstrząsem. W Polsce znamy inną powieść tego autora, Noc jest dziewicą.





TREŚĆ
Joaquin jest młodym chłopakiem mieszkającym w Peru. Od dzieciństwa rodzice bohatera wiązali z nim wielkie nadzieje. Skrajnie religijna matka widziała w Joaquinie przyszłego księdza, a akcentujący męską dominację ojciec wyobrażał go sobie jako pogromcę niewieścich serc. Jednak chłopak czuje się gejem. Pragnąc uciec przed wyobrażeniami rodziców, podejmuje studia prawnicze. Tu poznaje urodziwą studentkę Alejandrę, z którą ma romans. Jednak prawdziwa natura chłopaka daje znać o sobie. Joaquin spotyka również skrywającego swoje prawdziwe preferencje Gonzala. Dochodzi do serii potajemnych schadzek.

Po początkowej przygodzie z dokumentem i serii filmów o tematyce społeczno-politycznej reżyser Francisco J. Lombardi zwrócił się w stronę literatury. Szczególnie upodobał sobie prozę Maria Vargasa Llosy, którą kilkakrotnie przeniósł na ekran. Peruwiański reżyser, dojrzały i w pełni świadomy warsztatu autor, nie przegapił jednak nowych zjawisk w literaturze iberoamerykańskiej, stąd zainteresowanie świeżą, skandalizującą twórczością Jaimego Bayly'ego. W Nie mów nikomu obserwujemy rozdarcie głównego bohatera, poszukiwanie tożsamości seksualnej i swojego miejsca w tradycyjnym, patriarchalnym społeczeństwie peruwiańskim. Sportretowani w filmie przedstawiciele bogatszej jego części są przesiąknięci hipokryzją i spętani wielowiekowymi konwenansami. Tym trudniej Joaquinowi poruszać się w takiej nieprzyjaznej rzeczywistości i otwarcie mówić o swojej orientacji. Obraz Lombardiego to jednocześnie subtelna, delikatnie wygrana historia dojrzewania: dojrzewania uczuć, dojrzewania decyzji, rozstrzygania przyszłości. Film, uderzający naturalnością, autentyzmem dialogów oraz ciepłym humorem jest również popisem aktorów, szczególnie Santiaga Magilla (Joaquin) oraz Lucíi Jiménez (Alejandra).

OBSADA
Santiago Magill, Christian Meier, Lucia Jimenez, Giovanni Ciccia, Vanessa Robbiano, Carlos Fuentes, Gianfranco Brero, Carlos Tuccio, Anibal Zamoa, Emilran Cossío, Jorge Lopez Cano, Alonso Alegria, Gerardo Ruiz, Johnny Mendoza, Javier Echevarria


** Zakazana literatura IV RP. Pierwsza Polska „powieść antykaczyńska”.
TREŚĆ: Wybory w Polsce. Na terenie całego kraju grasują rewolucyjne szajki robotniczo-gejowskie. W momencie ogłoszenia wyników stacje telewizyjne informują o zorganizowanych zamachach. Giną wszyscy prominentni kandydaci, w tym jeden z bliźniaków.

Pozycja z gatunku political fiction [...]. Powieść New Romantic spełnia wymogi politycznej fikcji, ale jest też do bólu realistyczna [...] Literacko bliżej trzyczęściowemu utworowi do rozprawy z romantyzmami polskimi, mówienia o ich sile perswazji i determinacji końca. Młodego autora prozy i publicystę frapują tkwiące w ludziach pokłady dobra i zła, obszary intencjonalności i praktycznego działania, psychologia lęków i natura popędów, praktyka skrywania lub obnażania – z ekshibicjonistyczną satysfakcją – własnych fascynacji.
[Tomasz Charnas, Powieść na wybory]